Het verraad van Anne Frank gaat niet over het verhaal zelf, maar over een internationaal coldcaseteam. Zeventig jaar na de feiten onderzoeken zij wie en vooral waarom Anne Frank en haar familie werden verraden.
Anne Frank
Iedereen kent het verhaal van Anne Frank (indien niet, meteen verplichte lectuur!). Zelf katapulteer ik mezelf meteen terug naar het Anne Frank huis in Amsterdam. Instant herinner ik mij het claustrofobische gevoel in het achterhuis, waar acht Joden onderdoken. Acht! In bijna constante stilte, zonder buiten te komen, afhankelijk van anderen, die hun leven riskeerden om voedsel te brengen… Gruwelijk.
Cover
Op de cover zie je natuurlijk het Anne Frank Huis aan de Prinsengracht in Amsterdam. Grijs, donker, zwart/wit om de bedrukte sfeer weer te geven.
Het verraad van Anne Frank: het verhaal
Even aarzel ik. Normaliter kan ik redelijk moeiteloos de verhaallijn vertellen zonder ‘spoiler alert’. Tja, het is geen verhaal, maar meer een verslag. Een buitengewoon boeiend verslag. Géén boek om in één ruk uit te lezen, maar om regelmatig stil te staan. Te reflecteren. Te begrijpen.
Het internationaal coldcaseteam heeft 7 jaar deze casus onderzocht. In het verleden had de politie al twee keer het verraad onder de loep genomen. Nu hebben 200 experten gewerkt met de allernieuwste methodes én nieuwe systemen naar de beweegredenen van verraders. Natuurlijk zijn de meeste getuigen overleden, maar dat heeft hen nét die extra dimensies gegeven om nog dieper of anders te graven.
Helaas heeft 'iemand' de familie Frank verraden op 4 augustus 1944. Inderdaad, op het einde van de oorlog. Een telefoontje met onvoorziene gevolgen. Het coldcaseteam heeft niet enkel alle archieven (ook in het buitenland) doorspit naar bewijzen, overlevenden geïnterviewd, maar ook artificiële intelligentie ingezet. Zo brengen ze de omwonenden en hun familieleden in kaart (wie was collaborateur en waar woonden ze), uitspraken in een database (zoeken naar motieven), en spitten ze zelf heel de buurt uit.
Honderden scenario’s hielden ze tegen het licht en werden beoordeeld op motief, kennis en gelegenheid.
Auteur
Uiteraard kon het coldcaseteam ook niet nog eens een boek schrijven. Hiervoor huurden ze Rosemary Sullivan in, een gerenommeerde biografe.
Mijn gedacht
Als je van misdaadseries houdt, begrijp je meteen dat dit inderdaad 'fictie' behelst. Onderzoek duurt lang. Héél lang. En vraagt om een multidisciplinair team. Doorzetting, constant overleg en elk scenario in vraag stellen. En de complexiteit van organisaties (en mensen zelf).
Tot het midden van het boek was ik regelmatig in shock. ‘Wat bezielt mensen om iemand te verraden? Hoe kan iemand zo slecht zijn?’
Vooral de slimme aanpak van de nazi’s heeft mij doen inzien dat fascisme en racisme heel langzaam worden ‘ingevoerd’. Door zaken uit context te trekken, door misleidende informatie, door (in dit geval) de Joodse gemeenschap stap-voor-stap zaken af te nemen en te isoleren. En door gebruik te maken van vergoedingen: het ‘Kopgeld’.
Het uiteindelijke doel van de nazi’s: Joden ontmenselijken. Misselijkmakend
Op het einde van het verslag begrijp ik dat een jarenlange oorlog iedereen tot waanzin drijft. De meesten proberen zichzelf en vooral hun gezin te redden of ontzien. Maar vooral de vele gezinnen, die letterlijk hun nek uitsteken om anderen te redden, dat stemt me hoopvol.
Of het coldcaseteam in de opzet geslaagd is? Lees het boek ;-).
Praktisch
Uitgeverij Ambo Anthos
ISBN 978 90 263 4639 2
Laat een reactie achter